1,4 miljard investeerde netbeheerder Alliander het afgelopen jaar in de verbouwing van de energienetten. Toch verwacht de netbeheerder dat de files op het net nog zeker 10 jaar zullen aanhouden. Oorzaken: een tekort aan technisch personeel, langlopende procedures en onvoldoende beschikbare ruimte in de openbare omgeving. Maar ook gebruikers zouden zich moeten inspannen om het net flexibel te gebruiken, vindt Alliander.
De forse groei van het aantal warmtepompen, zonnepanelen, e-boilers, elektrificatie van bedrijfsprocessen en de installatie van oplaadpunten zette in 2023 door en zal ook de komende jaren verder stijgen. Deze ontwikkelingen blijven nog vele jaren sneller gaan dan dat de netten kunnen worden uitgebreid. Dat schrijft netbeheerder Alliander in het vandaag verschenen jaarverslag over 2023. De gevolgen zijn volgens Maarten Otto, CEO van Alliander, groot. ‘Bedrijven, scholen en nieuwbouwwoningen worden niet meer op het gewenste moment aangesloten. En consumenten moeten langer wachten op een aansluiting voor bijvoorbeeld een warmtepomp of laadpaal.’
23.000 transformatorhuisjes
Niet dat Alliander stilzit. De netbeheerder werkt aan een forse opschaling, instroom van meer technici en innovatie van processen. Daardoor kunnen de komende tien jaar 23.000 transformatorhuisjes worden geplaatst, gaat tienduizenden kilometer kabel de grond in en worden honderden elektriciteitsstations aangepast of nieuw gebouwd. Daarnaast belast Alliander het bestaande net daar waar mogelijk maximaal en zet het in op flexibiliteit zoals spitsmijden om zoveel mogelijk klanten te kunnen helpen.’
Compacte aansluitmodules
Alliander denkt ook na over andere oplossingen. Zo denkt de netbeheerder dat het onvermijdelijk is om soms scherpere keuzes te maken. ‘Soms moeten we een oplossing voor een hele straat, wijk of regio verkiezen boven een oplossing voor een individuele klant en dat is vervelend’, geeft Otto toe, ‘maar waar mogelijk verbeteren we ook onze aanpak om sneller te werken. Bijvoorbeeld door innovaties in te zetten zoals de compacte aansluitmodule. En door modulair te bouwen en ons werk verder te digitaliseren.’
De rol van de installateur
Alliander meent dat de oplossing van het capaciteitsprobleem niet alleen in handen ligt van netbeheerders. Ze vraagt klanten om slim om te gaan met de beschikbare energie. Daarbij is zeker ook een rol weggelegd voor de installatiesector. Het moet consumenten financieel aantrekkelijk worden gemaakt het net flexibel te gebruiken. Dat kan met slimme warmtepompen, laadpalen, thuisbatterijen en zonnepanelen die hun verbruik automatisch aanpassen aan de beschikbare capaciteit van het net. Zo worden huishoudens gestimuleerd op drukke momenten het net te ontlasten. Daarbovenop moeten provincies en gemeenten snellere en duidelijkere keuzes maken waar elektriciteitsstations gebouwd kunnen worden, transformatorhuisjes een plaats krijgen en bijvoorbeeld warmtenetten worden aangelegd.
